‘Het was een feest om in dit bestuur met de anderen samen te werken. Soms voelde ik me schuldig omdat ik als het ware werd gespaard.’  Aan het woord is Jan Overweg, een van de belangrijkste initiatiefnemers van Stadsdorp Gracht en Straatjes. Na vijf jaar neemt hij afscheid als secretaris van het bestuur. Stadsdorplid Lize Alink in gesprek met een aimabele, betrokken en bescheiden bestuurder.

Of Jan echt is gespaard, valt te betwijfelen. Voorzitter Debora van de Water schetst een ander beeld bij zijn afscheid tijdens de laatste ledenvergadering in januari. ‘Het enthousiasme van de negen buurtgenoten aan tafel was groot. Maar alleen jij was bereid om samen met Yvonne en mij daadwerkelijk de handen uit de mouwen te steken om ons Stadsdorp van de grond te krijgen.’

Jan Overweg draagt na vijf jaar een bestuursfunctie over van een van de actiefste Stadsdorpen van Amsterdam. Bloeiend, volop in beweging, talloze gevarieerde activiteiten en een groeiende aanwas van leden. Inmiddels staat de teller op 170. 

Bescheidenheid kenmerkt Jan, die veel heeft betekend bij de oprichting en ontwikkeling van het Stadsdorp. Op het juiste moment, de juiste tekst. En vooral trefzekere observaties en acties op het goede tijdstip, zeggen mensen die hem kennen.

Gevraagd naar zijn ervaringen en herinneringen volgt een heldere feitelijke uiteenzetting van gebeurtenissen, momenten, afspraken, namen en veel complimenten en credits aan anderen.

Zijn eigen rol maakt hij klein. Zo vermoedde hij jaren geleden, als zijn inbreng voor de start van het Stadsdorp wordt gevraagd, dat hij deze uitnodiging heeft te danken aan… ‘iemand die ooit een kort stukje van hem in de buurtkrant kon hebben gelezen.’

Prettig Ouder worden
Op 17 november 2011 is Jan aanwezig bij een bijeenkomst in de Singelkerk over Prettig Ouder worden, waar professor dr. Jacques Allegro van Stadsdorp Zuid zijn speciale belangstelling heeft. Stadsdorp Zuid is een project, waarbij de bewoners zo lang mogelijk prettig zelfstandig wonen onder eigen regiem. 

Als gebruikelijk maakt hij aantekeningen. Maar het formele verslag vindt Jan te wollig. Dus volgt er een van zijn – vanwege helderheid en toegankelijkheid- inmiddels befaamde verslagen. Hij vat samen: ‘Stadsdorp Zuid stimuleert modern nabuurschap hetgeen inhoudt dat de leden een beroep kunnen doen op elkaar als reguliere hulp te zwaar of niet direct beschikbaar is. Het gaat dus om hulp die tussen “wal en schip” valt. Hiervoor is sociale cohesie tussen leden nodig.  Er zijn al veel initiatieven genomen om dit te bevorderen. Zo functioneren door leden zelf opgezette film- en eetkringen, en worden regelmatig themabijeenkomsten, inloopborrels en excursies georganiseerd.’

Als ook nog blijkt dat Stadsdorp Zuid statuten heeft, een bestuur en twee coördinatoren en met behulp van fondsenwerving is gerealiseerd, en de professor uitlegt hoe door zwaan kleef aan in no time 160 leden, 40 donateurs en 45 actieve deelnemers zijn geworven, is het kwartje gevallen.

Als vervolgens Yvonne van Wagensveld belt …. ‘misschien omdat ze mijn stukje in de buurtkrant had gelezen,’ gaat het hard. Yvonne kent Debora, Jan kent Debora van het schoolplein van de kinderen en het bestuur Stadsdorp Gracht en Straatjes treedt aan.

De rolverdeling is een hamerstuk. Jan voelt zich prima in de rol van secretaris, Debora is volgens de anderen een geboren voorzitter en Yvonne goed met geld.

Bitterballen
De ene na de andere activiteit komt van de grond. Het bestuur is glashelder in zijn missie. Het draait om de sociale cohesie, om contacten, en nog eens contacten. Het Stadsdorp is het platform, het zijn de ledenbuurtbewoners die de activiteiten initieren en draaiende houden. Mocht het nodig zijn dan stelt het bestuur een klein bedrag als aanmoediging ter beschikking of in natura een schaal bitterballen dan wel het eerste drankje.

Ook ontstaan verschillende werkgroepen en commissies die contacten onderhouden met relevante en maatschappelijke organisaties, zoals de gemeente, de buurtzorg, de wijkagent. Communicatie over ontwikkelingen en vorderingen met de leden en de buurt is een ander sleutelwoord. Een succesformule, zo blijkt al snel.

Het gaat hard met het Stadsdorp, van meetaf aan zit de groei en de energie er in. Vanwege zijn gevulde agenda maakt Jan zelf weinig gebruik van het aanbod. ‘ Het vaakst bezocht ik de maandelijkse buurtborrels en ook was ik regelmatig bij de kerstborrel of zomerborrel. Een keer schoof ik aan bij de eettafel bij de Doffer, heb met een groep in Artis getekend en drie keer de snoeidagen bijgewoond.’

De snoeidagen roepen levendige herinneringen op, die vond hij het leukst. ‘Je komt dan in fantastische, verwilderde tuinen en krijgt van een deskundige aanwijzingen wat er moet gebeuren.’

Buitengewoon actief
De meeste tijd steekt Jan in het bestuurswerk. Vooral het opzetten van het Stadsdorp kost de nodige tijd, en niet te vergeten hoofdbrekens. ‘De eerste bijeenkomsten waren bij Yvonne thuis, in aanwezigheid van Debora en een aantal leden van het eerste uur.’ Na het overlijden in 2014 van Yvonne trad Huub Derk van der Staak aan als penningmeester en kwamen Karin Acket, Marita Hendricks en Thijs Rottier het bestuur versterken. De laatste als secretaris en opvolger van Jan.

Hij herinnert zich die periode als een periode waarin heel veel gebeurde. ‘Het bestuur was buitengewoon actief’. Er moest van alles. Van een grotere vergaderzaal tot organiseren van thema-avonden, van buurtborrels regelen tot maken van prijsafspraken en vastleggen van data.

Met zijn bekende bescheidenheid: ‘Al dat werk werd gedaan of geïnitieerd door onze voorzitter, vaak met hulp van andere bestuursleden.’ Dat Jan regelmatig zelf thema’s inbrengt en uitwerkt, is terug te vinden in de archieven.

Volgens eigen zeggen gaat het allemaal wat langs hem heen. ‘Het enige (…) dat ik heb gedaan is het maken van de notulen van de bestuurs- en de ledenvergaderingen en ik heb de themavonden in verslagen samengevat.’

Verrassend
De website is een hoogtepunt voor de afscheidnemende secretaris. ’Daar ben ik nog altijd blij mee.’ Belangeloos ontwikkeld door Jeroen Loeffen en Karin Acket redigeert, eindredigeert en plaatst de berichten. En ze verzorgt de nieuwsbrief’.

Jan is erg verrast door de…’voor mij geheel onverwachte komst van oudere dames op de buurtborrels. Zo leuk om mensen van ver boven de tachtig, al dan niet met rollator de kroeg te zien binnenstappen en gezellig met elkaar in gesprek.’

Hij memoreert de vele contacten die werden gelegd en onderhouden. ‘Dat was zo’n beetje de hoofddoelstelling bij de oprichting.’

Verreweg de meeste leden tonen zich tevreden, zo blijkt ook uit de enquêtes. ‘Zelfs bij verhuizing naar een andere stad of dorp houden leden contact.’ Waarmee met zoveel woorden is gezegd dat de oprichters in hun opzet zijn geslaagd. Hoewel de enkeling die bij het bestuur aanklopte voor het organiseren van zorg daar vraagtekens bij zal zetten. Daarover zijn de regels ook duidelijk. Het Stadsdorp is geen zorginstelling.

Frustraties
Niet alles gaat van een leien dakje. In de categorie frustraties en hoofdbrekens staat de fiscus vooraan in de in de rij. ‘Het was komisch en teleurstellend om te ervaren hoe klungelig de fiscus ons eerst een Anbi status verleende om die vervolgens weer in te trekken.’

Jan wil ook nog wel iets kwijt over de persoonlijke gevolgen van het digitale tijdperk in zijn rol als secretaris. Mochten de jaarstukken tot voor kort gewoon per post aangeleverd- dan ging ook nog wel eens wat mis- nu wordt digitale expertise verwacht. ‘Dat lijkt simpel, maar niet voor mij. Ik moest eerst een e- herkenning krijgen. Die geeft verschillende veiligheidsniveau. Via KPN bemachtigde ik er een. Vervolgens wist de Kamer van Koophandel te melden dat een hoger veiligheidsniveau gewenst was’. 
Ook dat wordt geregeld. Maar dan lukt inloggen bij de Kamer van Koophandel weer niet. De reddende engel komt in de persoon van penningmeester Huub Derk die vervolgens de stukken actualiseert.

Ook al is Thijs nu de formele opvolger van Jan, bij deponering van de jaarstukken 2017 is Jans aanwezigheid nog steeds gewenst. Lacht: ‘Ik zie er nu al tegenop.’

‘Op dit moment’, constateert Jan tevreden,’ komt een nieuwe bestuurder in een gespreid bedje. Alles loopt naar behoren en het aantal activiteiten groeit nog steeds.’ En daar is geen woord te veel over gezegd. Eén blik op de professionele website leert: deze bestuurder laat de boel keurig achter.