Als ik aan bijen en honing denk zie ik in mijn gedachten uitgestrekte heidevelden in Drenthe voor me. Zelden denk ik "BIJEN? HONING? YES ....... KEIZERSGRACHT"!

Tot vorige maand. Ik had met Harmke afgesproken ergens een kopje koffie te gaan drinken en appte haar dat ik er aan kwam. Kan het ook wat later vroeg ze, ik moet nog even een nieuw bijenvolk vangen, het hangt nu in de appelboom!

Daar wilde ik meer van weten dus ... op naar Harmke. Ze stond in de tuin met een collega imker. Beiden droegen futuristische pakken en deden me denken aan de eerste astronauten die in 1969 op de maan waren geland.

De zwerm was aan een tak hoog in de appelboom gaan hangen. Moeilijk om te ‘scheppen’, want zo heet het als je een zwerm gaat vangen.



Voor bijen is zwermen dé manier van vermeerderen, het ontstaan van een nieuw volk. Een flink deel van het oude volk, ongeveer 10.000 tot 20.000 bijen, verlaat de kast met de koningin in hun midden en gaat op zoek naar een nieuw onderkomen. Voordat ze dit hebben gevonden maakt de zwerm een tussenstop. De zwerm strijkt met indrukwekkend gezoem neer op een tak van een boom, dakgoot, of waar dan ook. Ze vormen een klont bijen en blijven dan een paar uur tot soms een paar dagen hangen. In de tussentijd gaan verkenners op zoek naar een nieuw permanent 'huis'.

Een zwerm kan niks meenemen behalve de voorraad honing die in hun honingmaagjes past. Om daar zuinig mee om te gaan doen bijen in de zwerm zo weinig mogelijk, eigenlijk niks. Ze wachten totdat er een besluit is gevallen over hun nieuwe woning.

Van dit moment maakt de imker gebruik om de zwerm te ‘scheppen’. Bij Harmke hing het nieuwe volk als een grote zwarte laars hoog in de boom na te denken over "hoe verder". Gelukkig heeft Harmke ervaring en kon ze een handje helpen. Ze had nog een lege bijenkast en een prachtige rieten handgevlochten halve korf met steel, de kieps. En niet onbelangrijk, een grote keukentrap. Harmke spreidde een wasdoek uit op het gras, en terwijl ze zich als een ware acrobaat staande hield op de trap met de kieps zo goed mogelijk onder het volk, gaf haar collega een tik met een stok tegen de tak waar de zwerm in hing. Het volk viel van de tak af en kwam keurig in de kieps terecht. Weer beneden werd de kieps op de wasdoek in het gras geplaatst waarbij een spleet opengelaten werd. Gelukkig was ook de koningin in de kieps terecht gekomen. Dit is belangrijk omdat zij een geur afscheid waar de bijen op af komen. Het was even zoeken voor de dames maar na een kwartiertje zaten ze met hun vriendinnen allemaal bij de koningin onder de kieps.



Toen kwam deel twee van de operatie. De bijen worden vanuit de kieps in de kast gestort. Daarvoor wordt de kieps op de kast geplaatst en dan wordt er een harde klap op gegeven zodat bijna alle bijen op en in de kast vallen. Met een hele zachte borstel worden de bijen voorzichtig naar binnen geveegd zodat er zo min mogelijk bijen gekneusd worden. Dan de deksel erop en klaar is Kees.



Waar het volk vandaan kwam is onbekend. Tijdens het vliegen zag de tuin van Harmke er waarschijnlijk aantrekkelijk uit. Misschien ook omdat er achter in de tuin meerdere bijenkasten staan waar je als vreemde bij meteen een welkom gevoel bij krijgt.

Het nieuwe volk ziet er anders uit, het zijn kleine zwarte bijtjes terwijl het volk van Harmke bruin is. Gelukkig doen ze niet aan discriminatie en staan nu rustig naast elkaar, ieder volk in de eigen kast. Klaar om weer echte Amsterdamse honing te maken.

Trudy & Harmke