In een welwillend ochtendzonnetje kwamen zondag 12 juli 2020 veertien Stadsdorpers bij elkaar op de Nieuwmarkt om één van de gevelstenenroutes te bewandelen, uitgezet door de Vereniging Vrienden van Amsterdamse Gevelstenen op hun vernieuwde website. Je kunt de route met uitleg over de gevelstenen nu eenvoudig volgen op je smartphone.



We staan voor de allerlaatste gevelsteen die we die ochtend bekeken. Het lijkt of een beer zich daarop ontfermt over drie rollen blauw laken. We staan immers in een buurt die al in de Middeleeuwen het Blauwlakenblok werd genoemd, in een gebied dat ooit een bloeiende lakenhandel voortbracht. ‘Maar als het om drie worsten gaat die bij de slager lagen, zou het me ook niet verbazen’, zegt Debora gevat. Een mooi voorbeeld van de moeizame naspeuringen die de gevelsteen experts de laatste decennia verrichten om de betekenis van de bijna verloren gegane reliëfs te doorgronden.

Onder de bezielende begeleiding van Debora werd het deze keer kunst- en cultuur in de buitenlucht. Door de naweeën van Coronamaatregelen splitsten we ons in twee groepen voor het behoud van de onderlinge afstand. Debora ging voorop met het eerste groepje. Ellen leidde het tweede groepje.

Er heeft zich o.a. op en rond de Zeedijk de afgelopen jaren een ware restauratiegolf voltrokken van gevelstenen die soms zelfs nog uit de zestiende eeuw stammen. Halverwege onze wandeling werden we door Stadsdorp getrakteerd op een kop koffie op het pittoreske terrasje van de Haven van Texel in de Sint Olofssteeg, in een van de oudste buurten van onze stad.

Het viel sommigen op dat we relatief veel exotische dieren op de gevelstenen aantroffen die je niet snel in de Amsterdamse straten zal verwachten. Zou het komen door het kosmopolitische karakter van de zeventiende-eeuwse Amsterdammers?



We telden bijvoorbeeld een lachende luipaard (Zeedijk 47) een pelikaan (st. Olofssteeg 11). De laatste bleek in de archieven een verkeerde vertaling geweest te zijn van een gier. Een leeuwin bleek naar het VOC-schip te verwijzen dat voor het eerst Zuid-Australië bereikte. We zagen ook een lynx die bijna een eeuw verward geweest was met een vos. En dan hebben we nog de beer die zich ofwel over drie rollen blauw laken ontfermde, ofwel over drie worsten….

De toekomst zal ons leren of de gevelsteen experts van vandaag het bij het rechte eind gehad hebben. Wij hebben er in elk geval veel plezier aan beleefd. Bekijk voor meer informatie over deze wandelroute en andere de website Gevelstenen van Amsterdam.